HemaBook, Rozdział 2: Alternatywne rozwiązania dylematu EDTA-PTCP

Pseudotrombocytopenia zależna od kwasu wersenowego (EDTA-PTCP) stanowi artefakt laboratoryjny, który może prowadzić do otrzymania nieprawidłowych wyników krwi i poddania pacjenta zbędnemu leczeniu.

Które z poniższych rozwiązań mogłyby zostać zastosowane do skorygowania oznaczenia liczby płytek krwi w przypadku agregacji płytek spowodowanej EDTA w przypadku małopłytkowości?

• Ponowna kontrola z wykorzystaniem rozmazu krwi i oszacowaniem liczby płytek krwi
• Ponowna kontrola po dodaniu amikacyny
• Ponowna kontrola po zwiększeniu temperatury do 37°C
• Bezpośrednia ponowna kontrola roztworu bez antykoagulantu
• Ponowne badanie na innym analizatorze hematologicznym
• Ponowna kontrola z wykorzystaniem innych antykoagulantów
   

Dostarczenie rzetelnych i dokładnych wyników jest priorytetem dla osób pracujących w laboratoriach. Obecnie prowadzone badania kliniczne dotyczące rozwiązań dla EDTA-PTCP sugerują, że systemy hematologiczne Mindray, w których wykorzystywana jest technologia SF Cube, to rozwiązanie, które skutecznie wspiera Diagnostów w określaniu prawidłowej liczby płytek krwi.

Studium przypadku klinicznego

Przypadek dotyczy 32-letniej pacjentki cierpiącej na bezpłodność. Pobranie krwi na EDTA. Po pobraniu krwi i poddaniu analizie (w ciągu pięćdziesięciu pięciu minut), otrzymano małą liczbę płytek krwi (28 × 10⁹/l). Badanie wykonano metodą impedancji (PLT-I) z zastosowaniem popularnego systemu hematologicznego znanej firmy (urządzenie A). W badaniu mikroskopowym rozmazu potwierdzono agregację płytek wskazującą na pseudotrombocytopenię (PTCP). W krótkim odstępie czasu ponownie zbadano tą samą próbkę z wykorzystaniem metody CDR (PLT-O) na analizatorze BC-6800Plus firmy Mindray. Otrzymano znacznie większą liczbę płytek krwi wynoszącą 180 × 10⁹/l.

Podejrzewa się, że mała liczba płytek krwi uzyskana w badaniu na urządzeniu A wynikała z EDTA-PTCP. Pacjentka zgodziła się na kolejne badanie z wykorzystaniem probówki na próbkę krwi z cytrynianem sodu. Próbkę przeanalizowano trzydzieści minut po jej pobraniu. W tabeli 1 podano parametry płytek krwi otrzymane różnymi metodami i z wykorzystaniem różnych urządzeń.

Dodatkowe porównanie innych próbek

W badaniu pod mikroskopem rozmazu krwi rozrzedzonej antykoagulantami EDTA wykazano agregację płytek, natomiast nie występowała ona w próbce krwi rozrzedzonej cytrynianem sodu. Próbki krwi poddano analizie w ciągu czterech godzin od momentu ich pobrania zgodnie z instrukcjami producenta. Poza omówionym wyżej przypadkiem uzyskano i oceniono dane od kolejnych pięciu pacjentów z EDTA-PTCA, które przedstawiono w tabeli 2.

Końcowe wnioski autora: u pacjentów z wykrytą lub podejrzewaną pseudotrombocytopenią EDTA zależną, technologia SF-Cube Mindray zapewnia prosty i skuteczny sposób określenia liczby płytek krwi w próbce krwi z dodatkiem antykoagulantów EDTA.

Identyfikacja i charakterystyki próbek EDTA-PTCP

Próbki oznaczone na analizatorze hematologicznym flagą „agregacja PLT” wykazały typową karbowaną nieregularność i zygzakowate zakończenie (rysunek 1) na histogramie płytek krwi. W badaniu mikroskopowym nie uwidoczniono również satelityzmu płytkowego ani płytek olbrzymich.

Fałszywie zaniżona liczba płytek krwi na analizatorze BC-6800 w metodzie optycznego zliczania płytek (PLT-O)

Dwadzieścia trzy próbki EDTA-PTCP w probówkach EDTA (z agregacją płytek) przebadano w kanale impedancji (PLT-I (EDTA)) i kanale do badania retikulocytów analizatora Mindray BC-6800 (PLT-O (EDTA)). Okazało się, że wyniki PLT-O (EDTA) były podobne do zliczenia płytek krwi ponowne pobranych próbek w probówkach z cytrynianem (PLT-I (cytrynian)), co stanowi potwierdzenie dokładności zastosowania metody PLT-O (EDTA) w przypadku problemów z agregacją płytek związanych z EDTA (rysunek 2).

EDTA-PTCP w systemie hematologicznym jednego z bardziej znanych producentów Efekt rozdzielania:
czy występuje również w przypadku barwienia fluorescencyjnego?

Zliczanie płytek krwi metodą optycznego barwienia fluorescencyjnego jest dostępne zarówno w wysokiej klasy analizatorach hematologicznych (urządzenie B), jak i w analizatorach z serii BC-6000 Mindray. Metoda ta polega na stosowaniu barwnika fluorescencyjnego do barwienia kwasów nukleinowych w płytkach krwi, umożliwiając rozpoznanie dużych płytek, a także wykluczenie fragmentów innych niż płytki krwi, takich jak fragmenty erytrocytów, mikroerytrocyty lub fragmenty leukocytów.

W celu zweryfikowania, czy efekt rozdzielenia przy zliczaniu płytek krwi metodą optycznego barwienia fluorescencyjnego był zależny od zastosowania barwnika fluorescencyjnego, 17 z 23 próbek EDTA-PTCP w probówkach EDTA zbadano również w kanałach do badania retikulocytów i impedancji urządzenia B. W tym przypadku nie było znaczącej różnicy pomiędzy liczbą płytek krwi w kanale do badania retikulocytów i impedancji (rysunek 3). Tylko jedna z 17 próbek EDTA-PTCP wykazała wskaźnik rozdzielenia wynoszący ponad 80%, a średni wskaźnik rozdzielenia dla wszystkich 17 próbek EDTA-PTCP wynosił 56% (rysunek 3).

Wnioski

Końcowe wnioski autora: Metoda zliczania płytek krwi poprzez optyczne barwienie fluorescencyjne na analizatorze hematologicznym BC-6800 jest skuteczna w korygowaniu fałszywie zaniżonej liczby płytek krwi u pacjentów z EDTA-PTCP, a jej efekt rozdzielenia w próbkach EDTA-PTCP nie zależy od zastosowania barwnika fluorescencyjnego.

PTCP to nieunikniony problem w codziennej intensywnej pracy laboratorium. Technologia SF Cube Mindray umożliwia detekcję PLT-O (w oparciu o barwienie fluorescencyjne kwasów nukleinowych w kanale RET) do korygowania liczby płytek krwi w przypadku pseudozaniżenia liczby płytek krwi spowodowanego przez EDTA. Metoda PLT-O jest dostępna w automatycznych analizatorach hematologicznych z serii BC-6000 i na linii do analizy komórkowej CAL 8000/6000 Mindray.

Bibliografia:

[1] J. Deng i wsp. Mindray SF-Cube technology: An effective way for correcting platelet count in individuals with EDTA dependent pseudo thrombocytopenia. Clinica Chimica Acta 502 (2020) 99-101
[2] Y. Bao i wsp. Correction of spurious low platelet counts by optical fluorescence platelet counting of BC-6800 hematology analyzer in EDTA-de- pendent pseudo thrombocytopenia patients. Transl Cancer Res 2020;9(1):166-172