HemaBook, Rozdział 9: Jak zmienia się liczba eozynofili u pacjentów z COVID-19?

Czy profilaktyczne leczenie przeciwzakrzepowe jest często stosowane celem zapobiegania incydentom zakrzepowym w przebiegu COVID-19?

Czy istnieje związek między liczbą eozynofili, a monitorowaniem przeciwzakrzepowym u pacjentów z COVID-19?

Zdarzenia zakrzepowe u pacjentów z COVID-19

Zakrzepica okazała się istotnym powikłaniem wśród hospitalizowanych pacjentów chorych na COVID-19. Stan prozakrzepowy wywołany przez SARS-Cov-2 może objawiać się żylną chorobą zakrzepowo-zatorową (ŻChZZ), zakrzepicą tętniczą i rozsianym wykrzepianiem wewnątrznaczyniowym (ang. disseminated intravascular coagulation – DIC)^[1]

W 28 badaniach klinicznych obejmujących 2928 pacjentów powikłania zakrzepowe wystąpiły u 34% pacjentów oddziałów intensywnej terapii, zakrzepica żył głębokich (ZŻG) u 16,1%, zatorowość płucna u 12,6% pacjentów, a powikłania te wiązały się z wysoką śmiertelnością^[2]

Leczenie przeciwzakrzepowe heparynami drobnocząsteczkowymi u pacjentów chorych na COVID-19

Heparyna drobnocząsteczkowa (ang. Low-molecular-weight heparin – LMWH) i heparyna niefrakcjonowana (ang. Unfractionated heparin – UFH) są zalecane przez Międzynarodowe Towarzystwo Zakrzepicy i Hemostazy (ang. International Society on Thrombosis and Haemostasis – ISTH) oraz Amerykańskie Towarzystwo Hematologiczne (ang. American Society of Hematology – ASH) w leczeniu zdarzeń zakrzepowo-zatorowych związanych z zakażeniem SARS-CoV-2. Szczególnie LMWH wykazuje silniejsze działanie przeciwzakrzepowe niż UFH.

Monitorowanie dawki LMWH

LMWH działa przede wszystkim na czynnik Xa. Z tego powodu aktywność LMWH jest monitorowana przy użyciu poziomu aktywności anty-Xa (AFXa) w surowicy zamiast czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji (aPTT) (Rysunek 2)^[3].

Enoksaparyna jest jedną z najważniejszych LMWH. Poziom AFXa osiągnął szczyt 3–5 godzin po podaniu. Poziomy AFXa poniżej 0,2 IU/mL mogą zwiększać ryzyko ŻChZZ u pacjentów z COVID-19, ze względu na nadkrzepliwość^[4].

Liczba eozynofili w leczeniu przeciwzakrzepowym pacjentów z COVID-19

Dr Selma Ari stwierdziła, że zwiększona liczba eozynofili jest związana z poziomem subprofilaktycznej terapii przeciwyzakrzpowej u pacjentów chorych na COVID-19^[5].

W wynikach badań laboratoryjnych jedynie liczba eozynofili i AFXa różnią się istotnie między grupą, w której stosowana jest terapia przeciwzakrzpowa w dawce subprofilaktycznej, a grupą, w której stosowana jest dawka profilaktyczna w momencie przyjęcia do szpitala (Tabela 1)^[5].

Analiza laboratoryjna zebrana przed wypisem pacjentów wykazała, że liczba eozynofili w grupie terapii przeciwzakrzpowej subprofilaktycznej była wyższa niż w grupie terapii przeciwzakrzpowej profilaktycznej, natomiast AFXa było niższe w grupie terapii przeciwzakrzpowej subprofilaktycznej (Tabela 2)^[5].

Eozynofile i zakrzepica

Eozynofil wywołuje agregację płytek krwi i tworzenie się zakrzepów poprzez produkcję głównego białka zasadowego (MBP) i peroksydazy eozynofilowej (EPX)^[6]

Enzymy uwalniane z eozynofili (peroksydazy, białka kationowe, neurotoksyny) mogą zmniejszać aktywność przeciwzakrzepową heparyny^[7].

W niniejszej pracy, w grupie, w której stosowano terapie przeciwzakrzpową w dawce subprofilaktycznej, wysoki poziom eozynofili miał mniejszą aktywność antykoagulacyjną u pacjentów z grupy COVID-19. Liczbę eozynofili badano za pomocą automatycznego analizatora hematologicznego Mindray BC-6800. Dzięki zastosowanej w nim technologii analizy SF Cube można stworzyć trójwymiarowy skatergram (wykres punktowy), który może pomóc lekarzom lepiej identyfikować i różnicować populacje komórek krwi, zwłaszcza w celu wykrycia nieprawidłowych populacji komórek niewykrytych z zastosowaniem innych technik. Obecnie duża liczba parametrów uzyskanych na BC-6800 może być wykorzystana w diagnostyce klinicznej i badaniach naukowych. Dlatego też zachęcamy do dalszych badań nad COVID-19 z użyciem analizatorów hematologicznych Mindray BC-6200/BC-6800/BC-6800Plus/CAL 6000/CAL 8000.

Bibliografia：

[1] Godoy, L. C., Goligher, E. C., Lawler, P. R., Slutsky, A. S. i Zarychanski, R. Anticipating and managing coagulopathy and thrombotic manifestations of severe COVID-19. CMAJ 192, E1156-E1161, doi:10.1503/cmaj.201240 (2020).
[2] Jenner, W. J. i wsp. Thrombotic complications in 2928 patients with COVID-19 treated in intensive care: a systematic review. J Thromb Thrombolysis, doi:10.1007/s11239-021-02394-7 (2021).
[3] Lai, S. i Coppola, B. Use of enoxaparin in end-stage renal disease. Kidney Int 84, 433-436, doi:10.1038/ki.2013.163 (2013).
[4] Robinson, S. i wsp. Enoxaparin, effective dosage for intensive care patients: double-blinded, randomised clinical trial. Crit Care 14, R41, doi:10.1186/cc8924 (2010).
[5] Ari, S. i wsp. Elevated eosinophil count is related with lower anti-factor Xa activity in COVID-19 patients. J Hematop, 1-10, doi:10.1007/s12308-020-00419-3 (2020).
[6] Varricchi, G. i wsp. Reslizumab and Eosinophilic Asthma: One Step Closer to Precision Medicine? Front Immunol 8, 242, doi:10.3389/fimmu.2017.00242 (2017).
[7] Ames, P. R., Aloj, G. i Gentile, F. Eosinophilia and thrombosis in parasitic diseases: an overview. Clin Appl Thromb Hemost 17, 33-38, doi:10.1177/1076029609348314 (2011).