HemaBook Bölüm 1: Trombosit Kümesi Öyküleri

Trombositopeni, kanda anormal derecede düşük trombosit seviyeleriyle karakterize edilen bir durumdur. Bununla birlikte, klinik vakalarda, kolayca fark edilmemesine rağmen, hatalı şekilde düşük trombosit sayısı veya psödotrombositopeni (PTCP) saptanır. Otomatik hematoloji analizörleri tarafından yanlış bir şekilde düşük trombosit sayısı rapor edilmesiyle sonuçlanan, trombosit kümelenmesinin neden olduğu in vitro bir olgudur.

Trombosit kümelenmesinin çözülmesi, laboratuvar teknisyenleri için oldukça zorlayıcı bir süreçtir.
Kolay bir çözüm var mı?

COVID-19 pandemisi sırasında meydana gelen iki klinik vakaya bakalım.

İki Hastanenin Öyküsü

Buradaki ilk vaka Şili'deki San José Osorno Base Hospital'ın izniyle sunulmuştur. Bir hasta herhangi bir trombositopeni öyküsü olmadan San José Osorno Base Hospital'da (HBSJO) Ocak ve Mart 2020 arasında uzun süreler geçirdi. HBSJO'dayken hastaya, akut gastrik ülser kanaması ve ameliyat sonrası enfeksiyon için bakım verilmesi gerekti. Ancak COVID-19 vakalarının artışıyla HBSJO'da gerginlik yaşanmaya başlandı ve hastaneye yatışlar başladı.　

Hasta güvenliği için, bu hasta da dahil olmak üzere tüm COVID-19 hastalığı olmayan hastaların başka hastanelere nakledilmesi gerekiyordu. Daha sonra hasta tedavisinin devam etmesi için Purranque Hastanesine götürüldü. Purranque Hastanesi, COVID-19'dan güvenli bir şekilde uzaktayken, acil bir klinik vaka ortaya çıkarsa, HBSJO ile aynı kapsamlı hizmetleri sağlayamazdı. Yani, bir hastanın hikayesinden iki hastanenin hikayesine geçiyoruz.

Görüldüğü gibi, hastanın klinik semptomları, verilen test sonuçlarıyla tutarlı değildi. Antikoagülanların trombosit sayımları üzerindeki etkileşimini incelemek için, HBSJO laboratuvar personeli hastadan iki örnek aldı ve iki farklı tipte antikoagülanı (EDTA ve sodyum sitrat (% 3,2)) test etmek için Mindray CAL 8000 Hücresel Analiz Hattı üzerinde bir çalışma yaptı. Ve sonuç aşağıdaki gibi oldu:

İlk ölçümden sonra bir PLT-I sonucu rapor edildi. RET kanalını açtıktan sonra, ikinci ölçümde bir PLT-O sonucu rapor edildi.

Sonuçlara mikroskop altında bakıldığında gerçek ortaya çıktı. Unutulmaz biçimde hastaneler arasında yapılan gidiş gelişlerden sonra hastaya nihayet doğru tanı ve doğru tıbbi tedavi verildi.

Zorlu ama Çözülebilir Bir Tıbbi Sorun

PLT agregasyonu, yanlış trombositopeni teşhisine yol açabilir ancak bu durum çözülemez değildir.

Bu arada, dünyanın öbür tarafında, Çin'deki bir hastanenin enfeksiyon hastalıkları departmanına kabul edilen 23 yaşında bir Çinli erkek vakası yaşadık.

Mindray CAL 8000 Hücresel Analiz Hattında hastaya CBC uygulandı. Kayıtlara göre, bu hasta için trombosit sayıları genellikle 100+ idi, ancak şu anki durumda değer yalnızca 61 idi ve bu nedenle CAL 8000 tarafından "trombosit kümelenmesi" için bir işaret tetiklendi. Ancak mikroskop altında PLT agregasyonu görülmedi.

Laboratuvar teknisyeni düşük güçlü bir lens altında ilk gözlemi yaptı ve trombosit agregasyonu bulunmadı. Bir yağ mikroskobu kullanılarak trombosit sayısı yeniden değerlendirildi. Ve kümelenmiş PLT'ye dair gözle görülür bir kanıt hala yoktu.

Örneğin histogramına bakıldığında, küçük kırmızı kan hücreleri veya parçaları olduğu görünmelidir. Normal dağılım grafiğiyle karşılaştırıldığında, örneğin dağılım grafiğinde mavi parçacık kümesi vardı ve bu, trombosit agregasyonu olduğunu gösteriyordu.

CAL 8000'deki RET kanalı açıldı ve bir PLT-O sonucu rapor edildi.

Verilere dayanılarak, PLT-O sayılarının kontrol edilmesiyle, PLT agregasyonunun neden olduğu hatalı şekilde düşük bir PLT değerinin belirlenmesi ve yanlış teşhisin önlenmesi kolaylaşabilir.

Her iki klinik vakada psödotrombositopeni (PCTP), trombosit agregasyonundan kaynaklanmıştır. Trombosit agregasyonu hem in-vivo hem de in-vitro faktörlerden kaynaklanırken, bu vakalarda in-vitro üzerine odaklanılmıştır.

EDTA antikoagülanlarının neden olduğu, EDTA'ya bağlı psödotrombositopeni (EDTA-PTCP), yaygın görülen bir laboratuvar olgusudur. Bu nedenle, bu olgu gerçekleştiğinde ve hızlı bir şekilde tanımlanamadığında yanlış bilgiler oluşur ve bu bilgiler, yanlış tanıya ve nihayetinde hasta için yanlış tıbbi tedaviye yol açabilir.

Bu durumla ilgili olumlu taraf, laboratuvar tıbbındaki teknolojik gelişmelerle birlikte, hematoloji analizörlerine gittikçe daha fazla parametre eklenebiliyor ve bu gibi durumların önüne geçilebiliyor. Şu anda trombosit testleri PLT-I (DC akış empedansı temelinde) ve PLT-O (nükleik asit floresan boyaması ve RET kanalında yapılan temelinde) aracılığıyla yapılabiliyor. Yüksek trombosit agregasyonu olasılığı bulunan bir kan örneği olduğunda, Mindray BC-6000 Serisi Otomatik Hematoloji Analizörlerinde ve CAL8000/6000 Hücresel Analiz Hattındaki PLT-O algılama teknolojisi, özellikle EDTA nedeniyle yalancı trombosit azalması olan kan örneklerinde PLT sayımlarını etkili bir şekilde düzeltebiliyor.

Referans:

[1] PLT case study. LABORATORIO HBSJO CHILE, Dra. Sandra.
[2] Can you see the “coastline”? Liuzhou Municipal Liutie Central Hospital, zhenni Lu,xiaoyong Liu, jiajia Huang.
[3] PLT-O, getting a More Accurate Result for EDTA-PTCPPatients. Department of Laboratory Medicine at the Second People's Hospital inNeijiang, Sichuan Province. Zhenzhong Zhou.