HemaBook hoofdstuk 1: Verhalen over de klontering van bloedplaatjes

Trombocytopenie is een aandoening die wordt gekenmerkt door een abnormaal laag niveau van bloedplaatjes in het bloed. In klinische gevallen wordt echter ten onrechte een laag aantal bloedplaatjes of pseudotrombocytopenie (PTCP) gevonden, hoewel het niet herkennen hiervan gemakkelijk is. Het is een in vitro-verschijnsel dat wordt veroorzaakt door het samenklonteren van bloedplaatjes en dat resulteert in de rapportage van een vals laag aantal bloedplaatjes door automatische hematologie-analyzers.

Het oplossen van het klonteren van bloedplaatjes is voor laboratoriumtechnici een groot probleem geweest.

Is er een probleemloze oplossing?

Laten we eens kijken naar twee klinische gevallen die zich voordeden tijdens de COVID-19 pandemie.

Het verhaal van twee ziekenhuizen

Het eerste geval dat hier wordt gepresenteerd is met dank aan het San José Osorno Basisziekenhuis in Chili. Tussen januari en maart 2020 heeft een patiënt lange perioden doorgebracht in het San José Osorno Basisziekenhuis (HBSJO), zonder enige voorgeschiedenis van trombocytopenie. In HBSJO werd de patiënt behandeld voor een acute maagzweerbloeding en een postoperatieve infectie. Maar naarmate het aantal COVID-19-gevallen steeg, namen ook de spanningen en de ziekenhuisopnames bij HBSJO toe.

Voor hun eigen veiligheid moesten alle niet-COVID-19-patiënten, inclusief deze patiënt, naar andere ziekenhuizen worden overgebracht. Hij werd vervolgens naar het Purranque Ziekenhuis verplaatst voor verdere behandeling. Het Purranque Ziekenhuis, hoewel op veilige afstand van COVID-19, kon niet dezelfde uitgebreide diensten leveren als HBSJO als er een dringend klinisch geval zou ontstaan. Dus gaan we van het verhaal van één patiënt naar het verhaal van twee ziekenhuizen.

Zoals te zien is, waren de klinische symptomen van de patiënt niet in overeenstemming met de gegeven testresultaten. Om de interferentie van antistollingsmiddelen op het aantal bloedplaatjes te bestuderen, heeft het laboratoriumpersoneel van HBSJO twee samples van de patiënt genomen en een studie uitgevoerd op de Mindray CAL 8000 Cellular Analysis Line om twee verschillende soorten antistollingsmiddelen te testen - EDTA en natriumcitraat (3,2%). Het resultaat was als volgt:

Na de eerste meting werd een PLT-I-resultaat gerapporteerd. Na het openen van het RET-kanaal werd bij de tweede meting een PLT-O-resultaat gerapporteerd.

Bij het bekijken van de resultaten onder een microscoop werd de waarheid gevonden. Na tussen de ziekenhuizen heen en weer te zijn gestuurd, kreeg de patiënt eindelijk de juiste diagnose en de juiste medische behandeling.

Een lastige, maar oplosbare medische kwestie

Aggregatie van PLT kan leiden tot valse diagnoses van trombocytopenie, hier is een oplossing voor.

Hier aan de andere kant van de wereld, hadden we een geval van een 23-jarige man uit China die werd opgenomen op de afdeling besmettelijke ziekten van een Chinees ziekenhuis

Er is voor de patiënt een CBC uitgevoerd op de Mindray CAL 8000 Cellular Analysis Line. Volgens de gegevens waren de bloedplaatjestellingen voor deze patiënt meestal 100+, maar op dit moment stonden ze slechts op 61, waardoor CAL 8000 werd getriggerd voor een 'klontering van bloedplaatjes'. Onder de microscoop was echter geen PLT-aggregatie zichtbaar.

De laborant deed de eerste observatie onder een lens met laag vermogen en vond geen bloedplaatjesaggregatie. Met behulp van een olie-immersiemicroscoop werd het aantal bloedplaatjes opnieuw geëvalueerd. Er was nog steeds geen merkbaar bewijs van samengeklonterde PLT.

Het histogram van het sample zou moeten aangeven dat er kleine rode bloedcellen of fragmenten waren. Vergeleken met het normale spreidingsdiagram had het spreidingsdiagram van het sample een cluster van blauwe deeltjes, wat aangaf dat er sprake was van trombocytenaggregatie.

Het RET-kanaal op CAL 8000 werd geopend en een PLT-O-resultaat werd gerapporteerd.

Uit de gegevens blijkt dat door het controleren van de PLT-O-aantallen gemakkelijk een foutieve PLT-aflezing (veroorzaakt door PLT-aggregatie) kan worden geïdentificeerd waardoor een verkeerde diagnose eenvoudig kan worden voorkomen.

In beide klinische gevallen werd pseudotrombocytopenie (PCTP) veroorzaakt door bloedplaatjesaggregatie. Terwijl bloedplaatjesaggregatie wordt veroorzaakt door zowel in vivo- als in vitro-factoren, waren deze gevallen gefocust op in vitro.

EDTA-afhankelijke pseudotrombocytopenie (EDTA-PTCP) veroorzaakt door EDTA-antistollingsmiddelen is een veelvoorkomend verschijnsel in laboratoria. Dus als dit optreedt en niet snel wordt geïdentificeerd, leidt dit tot het verkeerde informatie die kan resulteren in een verkeerde diagnose en, uiteindelijk, de verkeerde medische behandeling voor de patiënt.

Het goede nieuws is dat door de technologische vooruitgang in de laboratoriumgeneeskunde, steeds meer parameters kunnen worden toegevoegd aan de hematologie-analyzer om dit soort situaties te voorkomen. Momenteel kan het testen van bloedplaatjes worden gedaan door middel van PLT-I (gebaseerd op DC-mantelstroomimpedantie) en PLT-O (gebaseerd op nucleïnezuur fluorescerende kleuring en uitgevoerd op het RET-kanaal). Wanneer er een bloedsample is met een hoge kans op bloedplaatjesaggregatie, kan de PLT-O-detectietechnologie van de Mindray BC-6000 Series Auto Hematology Analyzer en de CAL8000/6000 Cellular Analysis Line de PLT-tellingen effectief corrigeren, vooral wanneer het gaat om bloedsamples met pseudo-plaatjesreductie als gevolg van EDTA.

Bronnen:

[1] PLT case study. LABORATORIO HBSJO CHILE, Dra. Sandra.
[2] Can you see the “coastline”? Liuzhou Municipal Liutie Central Hospital, zhenni Lu,xiaoyong Liu, jiajia Huang.
[3] PLT-O, getting a More Accurate Result for EDTA-PTCPPatients. Department of Laboratory Medicine at the Second People's Hospital inNeijiang, Sichuan Province. Zhenzhong Zhou.