Właściwości testu enzymatycznego do oznaczania HbA1c, które zapobiegają interferencjom

HbA1c została po raz pierwszy wyizolowana w 1958 r. i szybko stała się podstawowym testem do badań przesiewowych i diagnostyk icukrzycy oraz do monitorowania terapii. Jest standardowym narzędziem w praktyce klinicznej, ze względu na wiele zalet, takich jak: brak konieczności wykonywania badania na czczo, łatwość stosowania i zdolność do odzwierciedlenia kontroli glikemii w okresie 3-4 miesięcy.

Interferencje wywoływane przez warianty hemoglobiny

Grupa robocza IFCC zdefiniowała HbA1c jako Hb, która uległa nieodwracalnemu glikowaniu przy jednej lub obu walinach na końcu N w łańcuchach beta^[1]. Często obserwowane warianty hemoglobiny, takie jak HbS, HbC, HbE i HbD, posiadają jedno podstawienie aminokwasu w łańcuchach beta. Następnie każdy z tych wariantów hemoglobiny, zależnie od użytej metody, może powodować niedokładny wynik HbA1c ze względu na interferencje analityczne. To z kolei może dawać wartość HbA1c, która wprowadza w błąd pod względem klinicznym z uwagi na zmienne biologiczne wpływające na interpretację wyniku.

Oznaczenie HbA1c firmy Mindray

Spośród wszystkich metod badania HbA1c firma Mindray wybrała metodę enzymatyczną ze względu na zalety tej metodyki. Jedną z nich jest zapobieganie interferencjom w odniesieniu do wariantów hemoglobiny.

W przypadku metody enzymatycznej, próbki krwi pełnej są poddawane lizie oraz intensywnemu trawieniu proteolitycznemu. Proces ten powoduje uwolnienie aminokwasów, szczególnie glikowanych N-końcowych aminokwasów z łańcuchów beta hemoglobiny. Sygnał wytwarzany przez glikowane N-końcowe aminokwasy w następczej reakcji chromogenicznej jest wykorzystywany do obliczenia HbA1c. Obecność wariantów Hb nie ma analitycznego wpływu na tę metodę.^[4]

Właściwości testu enzymatycznego do oznaczania HbA1c, które zapobiegają interferencjom

W celu udowodnienia zdolności do zapobiegania interferencjom przeprowadziliśmy wewnętrzne badania. Próbki pobrano w Queen Beatrix Medical Center w Holandii, w którym mieści się europejskie laboratorium referencyjne dla hemoglobiny glikowanej oraz główne laboratoria referencyjne do standaryzacji HbA1c. Wartości HbA1c zostały przypisane przez skalibrowany przez IFCC aparat do chromatografii powinowactwa. Zawartość procentową HbS, HbC, HbE i HbD przypisano na podstawie elektroforezy kapilarnej i HPLC jonowymiennej. Pomiar HbA1c (NGSP%) wykonywano na analizatorze chemicznym BS-800M. Nie stwierdzono istotnego błędu systematycznego interferencji (tj. powyżej ± 5,0%) dla HbS, HbC, HbE i HbD. Dane testowane przez Mindray i wartość docelowa przypisana przez główne europejskie laboratoria referencyjne zostały przeanalizowane i przedstawione w poniższej tabeli i na wykresach:

Podsumowanie

Badania HbA1c, jako podstawowego wskaźnika zalecanego przez różne wytyczne mają duże znaczenie w ocenie przesiewowej, diagnostyce i monitorowaniu pod kątem cukrzycy. Warianty Hb, zwłaszcza cztery najczęstsze warianty na świecie (HbS, HbC, HbE i HbD) mogą zakłócać wynik oznaczenia HbA1c. Metoda enzymatyczna systemu do analiz chemicznych serii BS firmy Mindray może skutecznie zapobiegać interferencjom wywołanym przez te warianty.

Piśmiennictwo:

[1] Witryna internetowa NGSP: IFCC Reference System
[2] Edwards, R. L., Martin, N. J. & Cooper, H. J. Hemoglobin variant analysis of whole blood and dried blood spots by MS. Bioanalysis 5, 2043–2052 (2013).
[3] Tosoh Europe N.V.: Haemoglobinopathies - Pathology
[4] Rhea, J. M. & Molinaro, R. Pathology Consultation on HbA1c Methods and Interferences. American Journal of Clinical Pathology 141, 5–16 (2014).