HbA1c: Diyabet Tedavisinin Temel Belirteci

2021-05-25

core-marker-kv-pc

Diabetes Mellitus (DM) küresel bir sağlık sorunudur. Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) tarafından 2019 yılında 11 yetişkinden birinin (20-79 yaş) DM hastası olduğu bildirilmiştir ve bu oran toplum değiştikçe ve nüfus yaşlandıkça artmaktadır. [1] DM komplikasyonları nefropati, retinopati ve koronerarteri hastalığı gibi bir dizi problemi içerir.

core-marker-fig1-pc
Küresel olarak diyabetli tahmini kişi sayısı (20-79 yaş)[1]

Diyabet yönetimi için tanı, uygun tedavi ve glisemik kontrol izleme çok önemlidir. Sonuç olarak, glikolize hemoglobin (HbA1c), glikolize protein (fruktozamin, FUN), açlık plazma glikozu ve 2 saatlik plazma glikozu gibi birçok laboratuvar testi uygulamaya konmuştur. Bunlar arasında, HbA1c, DM yönetimi için temel bir test olarak kabul edilmektedir.

DM Teşhisi

IDF'ye göre, dünya çapında teşhis edilmemiş DM'li yaklaşık 232 milyon kişi var. Birçok yönerge, belirli tıbbi durumları olan veya olmayan popülasyonda DM taramasını önerme eğilimindedir ve HbA1c, bu hedefi karşılamak için uygun bir testtir.[2]Glikoz testlerinden farklı olarak, HbA1c son gıda alımından etkilenmez, bu nedenle hastaların testten önce aç kalması veya belirli miktarlarda glikoz alması gerekmez. Tıbbi geçmiş ve bazı yardımcı kanıtlar eşliğinde, doktorlar hastanın HbA1c'si kriterlere uyuyorsa DM teşhisini yapabilir.

core-marker-fig2-pc
Amerikan Diyabet Derneği (ADA) kriterleri[3]

Terapötik İzleme

Hastalar teşhis edildikten sonra yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve/veya insülin gibi tedaviler görebilirler. Tedavi yönteminden bağımsız olarak, bu hastalığı bütünsel olarak yönetmek için izleme çok önemlidir. HbA1c, yaklaşık 3 aylık bir süre boyunca ortalama kan şekerini ortaya çıkarabildiğinden, birçok kılavuz glisemik kontrolün izlenmesi için HbA1c hedefleri yayınlamıştır. Bu hedefler, terapötik gelişmelere rehberlik etmek için kullanılabilir.

core-marker-fig3-pc
AACE, Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği
core-marker-fig4-pc

HbA1c, glisemik kontrolün değerlendirilmesi için ideal bir belirteçtir. HbA1c'deki her küçük azalma, DM ile ilişkili morbidite ve mortalite risklerini önemli ölçüde azaltabilir. Test sıklıkları, iyi kontrol edilen hastalar için 6 ayda bir ve kötü kontrollü hastalar veya terapötik rejimlerinde değişiklik yapan hastalar için 3 ayda birdir.[6]

core-marker-fig5-pc
Yaygın DM komplikasyonları ve HbA1c'de azalmaların önemi[7, 8]

Özet

HbA1c ilk olarak 1958'de ayrıldığından beri, bir dizi çalışma, DM'nin teşhisi ve izlenmesinde çok değerli olduğunu kanıtlamıştır. Birden fazla kılavuz tarafından önerilen temel bir belirteç olarak, HbA1c testleri hastalar için çok daha kolaydır, laboratuvar teknisyenlerinin analiz etmesi çok daha hızlıdır ve doktorların klinik kararlar vermesi için kullanması çok daha güvenilirdir.

Referanslar


[1] IDF DIABETES ATLAS 2019. https://www.diabetesatlas.org/en/
[2] Pippitt, K. & Li, M. Diabetes Mellitus: Screening and Diagnosis. Diabetes Mellitus 93, 7 (2016).
[3] American Diabetes Association. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2020. Diabetes Care 43, S14 (2020).
[4] Garber AJ, Abrahamson MJ, Barzilay JI, et al. Consensus statement by the American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology on the comprehensive type 2 diabetes management algorithm—2017 executive summary. Endocr Pract 2017; 23(1): 207-38.
[5] American Diabetes Association. Glycemic Targets: Standards of Medical Care in Diabetes—2020. Dia Care 43, S66–S76 (2020).
[6] HbA1c Testing Frequency: A Review of the Clinical Evidence and Guidelines [Internet]. Ottawa (ON): Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health; 2014 Sep 26.
[7] United Kingdom Prospective Diabetes Study Group: Intensive blood-glucose control with sulphonylureas or insulin compared with conventional treatment and risk of complications in patients with type 2 diabetes (UKPDS 33). Lancet 352: 837–853, 1998
[8] Stratton IM, et al. Association of glycaemia with macrovascular and microvascular complications of type 2 diabetes (UKPDS 35): prospective observational study. BMJ 321:405–412, 2000