Ultrasound Journal 34 - Przypadek kliniczny śródoperacyjnego kontrastowego badania ultrasonograficznego zmiany w mózgu

1. Wstęp

Pacjentka M., 59-letnia kobieta, skarżyła się na zaburzenia snu, osłabienie i drętwienie lewej ręki i nogi. Została przyjęta do szpitala i poddana badaniom. Stan psychiczny i świadomość w normie. Zachowana orientacja w przestrzeni i czasie. Krytyczne myślenie nienaruszone. Stan neurologiczny w normie.

U pacjentki wykonano badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, przestrzeni zaotrzewnowej, miednicy małej, tarczycy i piersi. W badanych obszarach nie stwierdzono żadnych zmian. Badania laboratoryjne (morfologia krwi, biochemia, test krzepnięcia, analiza moczu) nie dały negatywnych wyników.

Wykonano badanie mózgu metodą rezonansu magnetycznego. W prawej okolicy skroniowej, widoczna była zmiana lito-torbielowata, o nieregularnym kształcie, z dość wyraźnymi nieregularnymi konturami, mierząca do 25x34x32 mm (rys. 1), z niejednorodnym wzmocnieniem kontrastu, zwłaszcza na obwodzie, z wyraźnym obrzękiem okołoogniskowym i uciskiem prawej komory bocznej, prawej połowy mostu oraz prawego pasma wzrokowego i skrzyżowania wzrokowego. W okolicy potylicznej po prawej stronie widoczna była podobnie ustrukturyzowana okrągła zmiana, ściśle przylegająca do czaszki, mierząca do 38x35x37 mm (rys. 2), również z niejednorodnym wzmocnieniem kontrastu, głównie wzdłuż obwodu, i z wyraźnym obrzękiem okołoogniskowym. Występuje silne przemieszczenie struktur środkowych z prawej na lewą do 7 mm (rys. 1).

2. Badanie ultrasonograficzne śródoperacyjne

2.1 Śródoperacyjne badanie ultrasonograficzne w trybie B i kolorowym Dopplerem

Po trepanacji wykonano śródoperacyjne badanie ultrasonograficzne za pomocą systemu Resona 7 (Mindray) z użyciem sondy V11-3HU. Na obrazie w trybie B widoczny był guz o nieregularnych, słabo zdefiniowanych granicach, o wymiarach 2,5 x 2,4 mm na głębokości 1,5 cm. W trybie kolorowego Dopplera nie wykryto żadnego przepływu.

2.2 Śródoperacyjne badanie ultrasonograficzne z użyciem środka kontrastującego (CEUS)

Do CEUS użyto 2 ml przygotowanego środka kontrastującego do ultrasonografii (USAc) „SonoVue” (Bracco, Włochy). Ze względu na niewielki rozmiar okna trepanacyjnego badanie przeprowadzono w przekrojach podłużnych i poprzecznych prostopadłych do powierzchni mózgu. Wizualizacja została wykonana natychmiast po wstrzyknięciu USAc do żyły łokciowej (rys. 3).

Krzywa intensywności środka kontrastującego w czasie (TIC) zmiany ogniskowej została wykonana w celu analizy ilościowej. Charakteryzowała się ona szybkim napływem, po którym następowała faza plateau. Środek kontrastowy w ROI 2 (żółty) został wykryty na poziomie poniżej 3 dB (rys. 4).

3. Wynik biopsji

Biopsję wykonano natychmiast po badaniu CEUS. Zgodnie z wynikami analizy histopatologicznej rozpoznano nowotwór złośliwy, przekraczający jedną lub więcej z powyższych lokalizacji. Morfologia i immunofenotyp guza odpowiadają astrocytomowi G4 WHO (glejak wielopostaciowy) (rys. 5). IDH1 jest dodatni.

4. Dyskusja

Zastosowanie ultrasonografii, w szczególności CEUS, w ocenie guzów mózgu jest rozwijającą się dziedziną obrazowania medycznego. CEUS poprawia zdolność rozróżniania zmian torbielowatych i litych, co jest kluczowe dla diagnozy i planowania leczenia. Guzy torbielowate często mają inne implikacje w porównaniu do guzów litych, w tym różnice w podejściach do leczenia i wynikach prognostycznych ^[1].

W praktyce klinicznej standardowe badanie ultrasonograficzne w trybie B może dostarczyć cennych informacji o strukturze zmian mózgowych, ale dodanie środków kontrastowych poprawia wizualizację unaczynienia i charakterystyki perfuzji ^[2]. Może to pomóc w dokładniejszej ocenie charakteru guzów, co może pomóc w podejmowaniu dalszych decyzji dotyczących leczenia, takich jak biopsja lub zabieg chirurgiczny.

Integracja CEUS z praktyką kliniczną wymaga przeszkolenia i wiedzy specjalistycznej, a także zrozumienia jego ograniczeń. Na przykład, podczas gdy CEUS może dostarczyć cennych informacji o unaczynieniu, nie może zastąpić MRI pod względem rozdzielczości przestrzennej i szczegółowych informacji anatomicznych. Badania nad zastosowaniem CEUS w guzach mózgu są w toku, a postęp w zakresie środków kontrastowych i technologii obrazowania może jeszcze bardziej zwiększyć jego użyteczność. Istnieje potencjał, aby CEUS odgrywał ważniejszą rolę w monitorowaniu odpowiedzi na leczenie i ocenie nawrotu guza ^[3].

Ogólnie rzecz biorąc, pomimo, że MRI pozostaje złotym standardem w obrazowaniu mózgu, integracja technik ultrasonograficznych, w tym trybu z użyciem środków kontrastujących, może uzupełnić istniejące narzędzia diagnostyczne i poprawić wyniki leczenia pacjentów dzięki dokładniejszej ocenie.

Żródła:

[1]. Tao AY, Chen X, Zhang LY, Chen Y, Cao D, Guo ZQ, Chen J. Application of Intraoperative Contrast-Enhanced Ultrasound in the Resection of Brain Tumors. Curr Med Sci. 2022 Feb;42(1):169-176. doi: 10.1007/s11596-022-2538-z. Epub 2022 Feb 5. PMID: 35122612.

[2]. Wang J, Yang Y, Liu X, Duan Y. Intraoperative contrast-enhanced ultrasound for cerebral glioma resection and the relationship between microvascular perfusion and microvessel density. Clin Neurol Neurosurg. 2019 Nov; 186:105512. doi: 10.1016/j.clineuro.2019.105512. Epub 2019 Sep 3. PMID: 31585336.

[3]. Prada F, Perin A, Martegani A, Aiani L, Solbiati L, Lamperti M, Casali C, Legnani F, Mattei L, Saladino A, Saini M, DiMeco F. Intraoperative contrast-enhanced ultrasound for brain tumor surgery. Neurosurgery. 2014 May;74(5):542-52; discussion 552. doi: 10.1227/NEU.0000000000000301. PMID: 24598809.